ნატალია დემბინსკაია
ფინანსისტები ვარაუდობენ, რომ დოლარი ღირებულების ნახევარს დაკარგავს. ეს ბევრით ამერიკის ფინანსთა სამინისტროს დამსახურებაა, რომელსაც ძალიან მალე ფედერალური რეზერვების ყოფილი ხელმძღვანელი ჯანეტ იელენი ჩაუდგება სათავეში.
დაბალი შემოსავლიანობა
დეკემბრის ბოლოს დოლარის ინდექსი 5,5 %-ით დაეცა. ინვესტორებს აყურადებს ახლად მოჭრილი და არაფრით უზრუნველყოფილი დოლარების მასშტაბური დაბანდებები აშშ-ის ეკონომიკაში.
ივნისიდან ფულადი მასის ზრდის ტემპები წლიურ 22%-ზე დაბლა არ დაწეულა — ეს ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია ისტორიაში.
საბეჭდი დაზგა გარდაუვლად გამოიწვევს ინფლაციას, მაგრამ ფედერალურმა სარეზერვო სისტემამ უკვე შეცვალა მიზნობრივი მნიშვნელობა: „საშუალოდ ორი პროცენტი“. ეს იმისთვის გაკეთდა, რომ არ აიწიოს საკვანძო ნიშნული, თუ ინფლაცია მოსალოდნელს გადააჭარბებს. ანუ რეგულატორს განზრახული აქვს შეინაჩუნოს პროცენტები ნულთან ახლო დონეზე. ეს მხარს დაუჭერს ეკონომიკას, მაგრამ ნეგატიურად აისახებ დოლარზე.
დაკარგეს რა დოლარის აქტივებში დაბანდებები, ინვესტორები სხვა, თუნდაც მეტად სარისკო ვარიანტებს ეძებენ, აჩვენებს Reuters-ის სავალუტო სტრატეგების გამოკითხვა.
„დოლარი ძველებურად გადაჭარბებითაა შეფასებული პრაქტიკულად ყველა მაჩვენებლით, და ფედერალური სარეზერვო სისტემის ფულად-საკრედიტო სისტემა ამას აღმოფხვრის“, — აღნიშნავს კიტ ჯუკსი, Societe Generale-ს სავალუტო სტრატეგიის ხელმძღვანელი.
ჯერ კიდევ ნოემბერში ექსპერტები აცხადებდნენ: ახალი პრეზიდენტის, ჯო ბაიდენის დროს, ამერიკულ ვალუტას გარდაუვალი ვარდნა ელის. დემოკრატების გეგმებში არის დამატებითი ფისკალური სტიმულები და დახმარების ახალი პაკეტი — თითქმის სამი ტრილიონი. ეს დაასუსტებს დოლარს ხანგრძლივ პერსპექტივაში, ვინაიდან ბიუჯეტის დეფიციტსა და გარე სესხებს გაზრდის, რაც მისი დაფარვისთვისაა აუცილებელი.
ამერიკული ვალუტისთვის ნეგატიურია ვაქცინის გავრცელებაც, ვინაიდან ეს ეკონომიკური აქტიურობის გაძლიერებას მოასწავებს და არღვევს არგუმენტებს „ინვესტორებისთვის ყველზე საიმედო თავშესაფრის“ სასარგებლოდ. წლის ბოლოს, ვაქცინაციის შესახებ ინფორმაციების ფონზე, დოლარმა ყველაზე დიდი ვარდნა გამოავლინა 2017 წლის შემდეგ.
ორმოცდაათი პროცენტით
ეკონომისტების პროგნოზები არ არის დამამშვიდებელი. ბანკ Citigroup-ს შეფასებით, დემოკრატების სათავეში მოსვლა 2021 წელს „სერიოზულად გაზრდის“ დოლარის დასუსტების ალბათობას 20%-ით. მსგავსი სცენარი გაახმოვანა Morgan Stanley Asia-ს დირექტორთა საბჭოს ყოფილმა თავმჯდომარე სტივენ როუჩმაც, მიუთითა რა აშშ-ის ბიუჯეტის მზარდ დეფიციტზე და ფედერალური სარეზერვო სისტემის ნულთა ახლო ფსონების პოლიტიკაზე.
კიდევ მეტად პირქუშ სურათს ხატავს ცნობილი ფინანსისტი ჯიმ რიკარდსი. ის აღნიშნავს, რომ აშშ-ს საბოლოოდ მოუწევს დაკავდეს ვალის პრობლემებით, ხოლო მისი გადაჭრა დოლარის 50%-ით დევალვაციას მოითხოვს.
იმავდროულად ოქრო გაძვირდება უნციაზე 15 ათას დოლარამდე, ვერცხლი — 100 დოლარამდე, პროგნოზირებს ეკონომისტი. ის განმარტავს, რომ აშშ მთელი რიგი სახელმწიფოების ზეწოლის ქვეშ აღმოჩნდა, რომლებმაც ამერიკის დომინირებას საერთაშორისო ფინანსურ სისტემაში გამოწვევა ესროლეს. საუბარი პირველ რიგში არის რუსეთზე და ჩინეთზე. მოსკოვი და ჩინეთი ბევრ ოქროს ყიდულობენ და დოლარს რეზერვებიდან აძევებენ.
საკუთარი ხელით
ბაიდენის გუნდი მუშაობას იწყებს. გამოიცვლება ყველა სამინისტროს ხელმძღვანელი. ასე მაგალითად, ფინანსთა მინისტრის სავარძელს ფედერალური სადაზვერვო სისტემის ექს-ხელმძღვანელ ჯანეტ იელენს მიანდობენ, რომელიც, როგორც Bloomberg-ი შეგვახსენებს, არაერთხელ „არეკლამებდა სუსტი დოლარის უპირატესობას ამერიკული ექსპორტისთვის“.
ეს ადარაჯებს ეკონომისტებს. „არაგონივრული იქნებოდა, რომ აქტიური დევალვაციონისტის სახით წარმოჩენილიყო, რომლისთვისაც სულერთი იქნებოდა დოლარის ბედი“, - ამბობს ლარი სამერსი, ფინანსთა მინისტრი ბილ კლინტონის დროს და ეროვნული ეკონომიკური საბჭოს ხელმძღვანელი ბარაკ ობამას ადმინისტრაციაში.
სამერსის თქმით, დოლარის დომინანტური როლი მსოფლიო საფინანსო სისტემაში ხაზინას პასუხისმგებლობას აკისრებს ვალდებულებების საგულდაგულოდ შესრულებისთვის.
იელენს რეკომენდაციები მისცა აშშ-ის ყოფილმა ფინანსთა მინისტრმა და Goldman Sachs-ის ყოფილმა გენდირექტორმა ჰენკ პოლსონმაც.
„პროცენტული მაჩვენებლები ისტორიულ მინიმუმზე დგას, ხოლო ფედერალური ვალი იმაზე მეტია, ვიდრე ოდესმე ყოფილა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ. კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, შეჩერდეს სახელმწიფოს ვალის მკვეთრი ზრდა. წინაარმდეგ შემთხვევაში დოლარი, ადრე თუ გვიან, გაუფასურდება“, - აღნიშნა ფინანსისტმა.
„შეერთებული შტატები არ ისწრაფვის უფრო სუსტი ვალუტისკენ კონკურენტული უპირატესობის მისაღებად, და ჩვენ წინაარმდეგობა უნდა გავუწიოთ სხვა ქვეყნების მცდელობას ამისთვის“, — განაცხადა იელენმა სენატში მოსმენებისას.
ამასთან მომავალმა ფინასთა მინისტრმა უკვე გააკეთა ხმამაღალი განცხადება, რაც არაფერს კარგს არ უქადის ამერიკულ ვალუტას: მოუწოდა მასშტაბური გადასხმებისკენ ეკონომიკაში. ეს ინვესტორებისთვის არის სიგნალი დოლარის ხანგრძლივი დაღმავალი ტრენდისკენ, ვარაუდობს Bloomberg-ი.
აშშ-ს ნებისმიერ შემთხვევაში მოუწევს დოლარის „დაცემა“: ეს მნიშვნელოვანია სავაჭრო დეფიციტის შესამცირებლად. და ეს, შესაძლოა, ერთადერთი გზა იყოს ბაიდენისთვის ეკონომიკის აღსადგენად.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს!
