- რატომ გამოვიდა პარლამენტარიზმის საერთაშორისო დღის დაწესების ინიციატივით მაინცდამაინც რუსეთი? შეიძლება თუ არა ორი წლის შემდეგ იმის თქმა, რომ საერთაშორისო საპარლამენტო საზოგადოებრიობაში აღნიშნული ინიციატივა წარმატებით სარგებლობს?
- გაეროს კალენდარში ამ დღის შეტანის ინიციატივით რუსეთმა მოახდინა დემონსტრირება იმისა, რომ დარწმუნებულია საპარლამენტო დიპლომატიის შემოქმედებით პოტენციალსა და მაკონსოლიდირებელ ძალაში. პირადად მე სწორედ ასე ვფიქრობ. განსხვავებული შეხედულებების მიუხედავად, ის, რაც ჩვენ, პარლამენტარებს გვაერთიანებს, გადაწონის იმას, რაც გვაშორებს. პარლამენტარები - არიან არა პროფესიონალი ჩინოვნიკები, არამედ ამომრჩევლების, ჩვეულებრივი ადამიანების წარმომადგენლები. ადამიანებს კი მსოფლიოში, როგორც წესი, ერთი რამ უნდათ - უსაფრთხო და ბედნიერი ცხოვრება თავისთვის და თავიანთი შვილებისთვის. სიმართლე გითხრათ, მაკვირვებს, რომ დღესასწაულის იდეა ადრე არავის მოსვლია აზრად. ეს ხომ თავისი არსით ყველაზე დემოკრატიული დღესასწაულია, ვინაიდან პარლამენტარიზმი - ნებისმიერი დემოკრატიული სისტემის ქვაკუთხედია.
რასაკვირველია, ორი წელი დიდი დრო არ არის. მაგრამ ამ დროის განმავლობაში საკმარისი რაოდენობის საერთაშორისო ღონისძიება თუ შეხვედრა გაიმართა საიმისოდ, რომ დავრწმუნებულიყავით: ინიციატივას დადებითი გამოხმაურება მოჰყვა პარლამენტებისა და პარლამენტარების, ასევე მთელი საერთაშორისო საზოგადოებრიობის მხრიდან.
- მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში, ექსპერტთა წრეებში შეიძლება გაიგონოთ, რომ ტექნოლოგიების უსწრაფესი განვითარებისა და ცვლილებების ეპოქაში ყველა სფეროში შეინიშნება პარლამენტების, საპარლამენტთაშორისო თანამშრომლობის როლის შემცირების ტენდენცია. ამდენად პარლამენტარიზმის საერთაშორისო დღეც - გუშინდელი დღის ზეიმია?
- ჩემი აზრით, ცხოვრება საპირისპიროს გვიჩვენებს. დიახ, სამყარო იცვლება, იცვლება მოთხოვნებიც მიღებული კანონების ხარისხისა და პარლამენტართა მუშაობის მიმართ, მაგრამ მათი როლის დაკნინება ნამდვილად არ ხდება. დარწმუნებული ვარ, არც მოხდება. პარლამენტის გარეშე შეუძლებელია მოქალაქეთა მონაწილეობა უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილებების მიღებაში, სახელმწიფოს საქმეთა მართვაში. თქვენ საუბრობთ ტექნოლოგიების განვითარებაზე, მაგრამ ამ განვითარებას ხომ მხოლოდ მაშინ აქვს აზრი, როდესაც ის საზოგადოების, ადამიანების ინტერესებს ემსახურება. ამის მიღწევა კი ხელისუფლების გარეშე, რომელიც ადამიანების ინტერესებს წარმოადგენს, შეუძლებელია. ტექნოლოგიებმა კი არ უნდა ჩაანაცვლონ ან საერთოდ გააუქმონ ადამიანების უფლებები და შესაძლებლობები, არამედ მათთვის უნდა იმუშაონ. სწორედ ეს არის ფორმულა, რომელიც, ჩემი აზრით, პარლამენტარიზმის ინსტიტუტების მნიშვნელობის შენარჩუნების გარანტს წარმოადგენს. ასე რომ, პარლამენტარიზმის დღე - ნამდვილად არ არის გუშინდელი დღის დღესასწაული, პირიქით.
ჩემი ღრმა რწმენით, პარლამენტების როლი ნებისმიერი საზოგადოებრივად მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მისაღებად მთელ მსოფლიოში მხოლოდ გაიზრდება. როგორც ეროვნულ, ისე საერთაშორისო საქმეებში. დღესაც ნათელია ტენდენცია პარლამენტების მაგალითზე, რომლებიც დსთ-ის საპარლამენტთაშორისო ასამბლეაში, საპარლამენტთაშორისო კავშირში შედიან. ჩვენს მრავალპოლარულ მსოფლიოში ყველა საკითხი მხოლოდ მოლაპარაკების გზით უნდა მოგვარდეს, არ შეიძლება ვინმეს „ერთადერთი ჭეშმარიტი“ თვალთახედვით დომინირების დაშვება. და მხოლოდ საპარლამენტთაშორისო დიპლომატია, ტრადიციულ დიპლომატიასთან ერთად, შეძლებს ამ ბალანსის დაცვას.
ამასთან, პარლამენტის საქმიანობა არის არა ერთ ადგილზე გაყინული, ერთხელ და სამუდამოდ განსაზღვრული მოცემულობა. ის უნდა იყოს დროის გამოწვევების ადეკვატური. ჩვენ, რუსეთში, ამ წესს მივსდევთ. ამჟამად ტარდება კენჭისყრა საკონსტიტუციო ცვლილებებზე. ცვლილებები შეინარჩუნებს რუსეთს, როგორც სახელმწიფოს ძლიერი საპრეზიდენტო ხელისუფლებით, რაც ჩვენი ქვეყნის ისტორიულ და თანამედროვე რეალიებს პასუხობს. ამასთან, განმტკიცდება ფედერაციის საბჭოს და სახელმწიფო დუმის უფლებამოსილებები. ასეთია დროის მოთხოვნა. ძლიერი პარლამენტი - ძლიერი დემოკრატია - ძლიერი ქვეყანა.
- კორონავირუსის ეპიდემია არ შეიძლებოდა, არ ასახულიყო სხვადასხვა ქვეყნის პარლამენტარების კავშირებზე, მათ ინტენსიურობაზე. მაგრამ რამდენად კრიტიკულია ეს, თქვენი აზრით, საერთაშორისო ურთერთობებისთვის? როგორ მიმდინარეობს დღეს ფედერაციის საბჭოს საერთაშორისო საქმიანობა?
- ეპიდემიამ, რასაკვირველია, გავლენა იქონია, მაგრამ არა კრიტიკული. მუშაობა არცერთი მიმართულებით არ შეწყვეტილა, ზოგიერთი მიმართულებით განვითარდა კიდეც თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით. რა თქმა უნდა, რამდენიმეთვიანი იძულებითი თვითიზოლაციის შემდეგ ადამიანებთან პირადი ურთიერთობის მოთხოვნილება გიჩნდება. ცოცხალი კონტაქტი ურთიერთობის, მოლაპარაკების სრულიად სხვა ეფექტს იძლევა. ერთი შეხედვით, რა განსხვავებაა? ვიდეოკავშირითაც ისევე უყურებთ ერთმანეთს, ისევე ხედავთ ემოციებს, მაგრამ მაინც რაღაც არასაკმარისია, რაღაც წვრილმანები, რომლების გადაცემაც არანაირ ვიდეოკავშირს არ შეუძლია.
ცხოვრება აჩვენებს - ნებისმიერი სირთულის გადალახვა შეიძლება, მთავარია სურვილი. მით უფრო, რომ ბოლო წლებში ჩვენს მოკავშირეებთან და პარტნიორებთან ერთად საპარლამენტთაშორისო თანამშრომლობაში გადავდგით ნაბიჯები, რომლებმაც, ვფიქრობ, მის განვითარებას ახალი იმპულსი შესძინა.
შეგახსენებთ რუსეთის დელეგაციის მიერ ინიცირებულ ორ რეზოლუციას, რომლებიც ბოლო წლებში საპარლამენტთაშორისო საბჭომ მიიღო. ისინი ეხებოდა სუვერენული სახელმწიფოების საქმეებში ჩარევის და მათთვის ერთადერთი მისაღები, დემოკრატიის „კლასიკური“ მოდელის თავს მოხვევის დაუშვებლობას. ასეთი მოდელი არ არსებობს და არც შეიძლება არსებობდეს. ყველა ქვეყანას უფლება აქვს, თავისუფლად აირჩიოს დემოკრატიული წყობის ისეთი ფორმა, რომელიც მის ეროვნულ და ისტორიულ თავისებურებებს, თანამედროვე პოლიტიკურ რეალიებს შეესაბამება. სწორე ჩვენი ქვეყანა გახდა ორივე დოკუმენტის ავტორი, რომლებიც საერთაშორისო ურთიერთობებში ზეწოლისა და დიქტატის ნებისმიერ მცდელობას ეღობება წინ. პრინციპული პოზიცია დაიკავა კავშირის თავმჯდომარე გაბრიელა კუევას ბარონმა სანქციებთან დაკავშირებით, რომლებიც ცალკეულმა ქვეყნებმა პარლამენტარების მიმართ დააწესეს. ჩვენ ღრმად ვართ დარწმუნებული, რომ სახალხო რჩეულების წინააღმდეგ სანქციები - არის სანქციები ხალხისა და დემოკრატიის წინააღმდეგ. მოხარული ვართ, რომ ეს ჩვენი შეხედულება გაიზიარა და მხარი დაუჭირა მსოფლიოს ყველაზე დიდი საპარლამენტო ორგანიზაციის ხელმძღვანელობამ.
თანამედროვე საერთაშორისო პარლამენტარიზმის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი თემა - კულტურული მრავალფეროვნების დიალოგის გზით განვითარებაა. ესაა კონფლიქტების, სანქციებისა და ომების ალტერნატივა. რუსეთმა წამოაყენა რელიგიათაშორისი და ეთნოსებს შორის დიალოგის მიზნით საყოველთაო კონფერენციის ჩატარების ინიციატივა მსოფლიოს რელიგიების ლიდერების, სახელმწიფოთა ხელმძღვანელების და პარლამენტარების მონაწილეობით. ამ წინადადებას დასკვნით დეკლარაციაში მხარი დაუჭირა საპარლამენტთაშორისო საბჭოს 137-ე ასამბლეამ, რომელიც 2017 წელს სანქტ-პეტერბურგში გაიმართა, შემდეგ კი გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუციაში მოხვდა. საყოველთაო კონფერენცია რუსეთში 2022 წლის 21 მაისს უნდა გაიმართოს. მისთვის მზადება უკვე დაწყებულია. ყველა ღონეს ვიხმართ, რათა ეს მნიშვნელოვანი მსოფლიო ფორუმი გახდეს არა მხოლოდ 2022 წლის პოლიტიკური დღის წესრიგის მოვლენა, არამედ დამადასტურებელი ღონისძიება რუსეთის სტატუსისა, როგორც უნიკალური მოედნისა, სადაც ხვდებიან, საუბრობენ, და თუ საჭიროა, თანხმდებიან კულტურები, ერები, რელიგიები და პოლიტიკური ძალები.
ჩვენ მივაღწიეთ ყველა შეზღუდვის მოხსნას ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაში ჩვენი დელეგაციის მიმართ. ეს იოლი არ იყო, მაგრამ ჩვენი მტკიცე პოზიციის წყალობით, რუსეთის დელეგაციის დისკრიმინაცია წარსულს ჩაბარდა. რთულია, ეს მოვლენა ზედმეტად გადააფასო. ამით ხომ ნათლად ვაჩვენეთ, რომ საპარლამენტთაშორისო თანამშრომლობის სფეროში დისკრიმინაცია დაუშვებელია. მაგრამ საქმე არა მხოლოდ სამართლიანობის აღდგენას, პოლიტიკურ თამაშებზე სამართალისა და ჭეშმარიტი დემოკრატიის გამარჯვების აღნიშვნას ეხება. ჩვენ ეუთოს ფარგლებში კონსტრუქციული თანამშრომლობის იმედი გვაქვს და აქ არა საომრად ან ანგარიშსწორებისთვის, არამედ ევროპელების, დედამიწის ყველა ერის საკეთილდღეოდ მუშაობის მიზნით მოვედით.
განვაგრძობთ თანამშრომლობას ორმხრივი ფორმატით. ამას წინათ ვიდეოკონფერენციის მეშვეობით გავმართე მოლაპარაკება ჩემს კოლეგასთან, საფრანგეთის რესპუბლიკის სენატის თავმჯდომარე ჟერარ ლარშესთან. ჩვენ ერთობლივი რუსულ-ფრანგული მოხსენება განვიხილეთ - „რუსეთი-საფრანგეთი: ნდობაზე დაფუძნებული დღის წესრიგისთვის“.
შეგახსენებთ, რომ ეს უკვე მეორე მოხსენებაა და ის ჩვენი თვალთახედვით არის პარლამენტების სერიოზული წვლილი რუსეთსა და საფრანგეთს შორის პოლიტიკური დიალოგის გაფართოებაში, ორმხრივი სამომავლო დღის წესრიგის ფორმირებაში, რადგან მოხსენება - არის შემდგომი მოქმედების ერთგვარი „საგზაო რუკა“, რომელიც თანამშრომლობის სრულიად განსხვავებულ სფეროებს მოიცავს. ეს ის შემთხვევაა, როდესაც პარლამენტები წინ უსწრებენ სხვა პოლიტიკურ კონტაქტებს და სამომავლოდ ტონს იძლევიან.
ვფიქრობ, დღეს უკვე შეიძლება ჩვენი ქვეყნების პარლამენტარების მხრიდან საერთაშორისო ურთიერთობების ახლებური სტილის ფორმირებისკენ საერთო სწრაფვაზე საუბარი. სწორედ ამ ჭრილში უნდა განიხილებოდეს რუსი სენატორების წინადადება, შეიქმნას საპარლამენტო დონეზე საერთაშორისო მოლაპარაკების მოედანი, რათა შევინარჩუნოთ საერთაშორისო მოლაპარაკებების ბაზა შეიარაღების შესამცირებლად.
მსგავსი ერთობლივი მოხსენებების მომზადება, ჩემი აზრით, პარლამენტართა თანამშრომლობის ძალიან ეფექტური ფორმაა. ჩვენ მას ვიყენებთ სხვა ქვეყნების პარლამენტებთან თანამშრომლობის დროსაც. მაგალითად, ფედერაციის საბჭოსა და იტალიის რესპუბლიკის სენატის პროფილური კომიტეტები მუშაობენ მოხსენებაზე, რომელიც რუსეთის ფედერაციისა და იტალიის მომავალ ურთიერთობებს ეხება. მისი პრეზენტაცია უკვე მიმდინარე წელს შეიძლება შედგეს.
რუსეთში დსთ-ს ქვეყნებს სტრატეგიულ პარტნიორებად მივიჩნევთ. ამაში კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი მარტის დასაწყისში ბელარუსში ვიზიტისას. ბელარუსისა და რუსეთის რეგიონების VII ფორუმისთვის მზადება, რომელიც ნაციზმზე დიდი გამარჯვების ისტორიულ მემკვიდრეობას ეძღვნება, გრძელდება. 16 ივნისს საორგანიზაციო კომიტეტის სხდომაზე ფორუმის ჩატარების თარიღი განისაზღვრა.
ბევრ სენატორს პირდაპირი კონტაქტი აქვს დამყარებული უცხოელ კოლეგებთან. ისინი ხშირად უკავშირდებიან ერთმანეთს და მსჯელობენ. მიმაჩნია, რომ სწორედ ეს ადამიანური ურთიერთობები უდევს საფუძვლად საპარლამენტო დიპლომატიას და განსაზღვრავს მათ წარმატებას.
